Την ημέρα αυτή πανηγυρίζει η Μονή μέσα στο καταπράσινο μαγευτικό ανοιξιάτικο τοπίο, τέτοιο σαν κι αυτά που μόνο το νησί της Εύβοιας ξέρει να προσφέρει.Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή το όνομα "Γαλατάκη" προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από τον πρώτο μετά τον 10ο αιώνα κτήτορα, που ήταν κάποιος πλοίαρχος καταγόμενος από το Γαλατά της Κωνσταντινούπολης (είναι πολύ πιθανό να ονομαζόταν Γαλατάκης).

Λέγεται, λοιπόν, ότι ο εν λόγω καπετάνιος κινδύνεψε να ναυαγήσει στα νερά της περιοχής και σώθηκε μετά από τη Θεία επέμβαση του Αγίου, ο ναός του οποίου βρισκόταν εκεί και η ύπαρξή του ήταν γνωστή στον πλοίαρχο. Ο καπετάνιος μετά από τη διάσωση επισκέφθηκε την ερειπωμένη τότε Μονή και αφού προσκύνησε αποφάσισε να ανοικοδομήσει το Μοναστήρι. Η απόφαση του υλοποιήθηκε λίγο καιρό αργότερα και ο ίδιος έζησε το υπόλοιπο της ζωής του σα μοναχός στη Μονή που πήρε το όνομα του. Κατά μία άλλη εκδοχή το όνομα προέρχεται από τα πολλά και παραγωγικότατα ποίμνια γαλακτοφόρων ζώων που υπήρχαν κάποτε στη περιοχή αυτή.Το καθολικό της μονής είναι ένας σταυροειδής, τετρακιόνιος, εγγεγραμμένος, τρίκογχος ναός με νάρθηκα στον νότιο τοίχο του οποίου έχει προσαρτηθεί παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Από το παρεκκλήσιο υπάρχει μυστική δίοδος που οδηγεί σε κρυψώνα στην οροφή του ναού, που χρησίμευε ως καταφύγιο των μοναχών κατά τις μουσουλμανικές διώξεις. Το καθολικό, που είναι χτισμένο με το αθωνικό τυπικό, σύμφωνα με την επιγραφή κτίστηκε το 1576 και η αγιογράφησή του έγινε το 1586 με χρήματα του άρχοντα Φραγκουμουστάκη.
Την ιστόρηση ανέλαβε το Θηβαϊκό εργαστήριο του Γεωργίου και Φράγκου Κονταρή. Ο νάρθηκας του ναού κοσμείται από τους κύκλους των μαρτυρίων σύμφωνα με το Μηνολόγιο, από τον κύκλο της ζωής του Αγίου Νικολάου, από τις συνθέσεις των Αίνων, της κλίμακος του Ιωάννου και του Κανόνος εις κοιμηθέντας. Το παρεκκλήσιο του Προδρόμου κοσμούν ο Παντοκράτωρ, οι Ευαγγελιστές και οι Άγγελοι. Η συνολική συγκρότηση και η διάρθρωση του εικονογραφικού προγράμματος, τόσο του καθολικού όσο και του παρεκκλησίου φανερώνουν την ισχυρή επιρροή της Κρητικής τέχνης. Στη δυτική πλευρά του συγκροτήματος της Μονής υπάρχει χτισμένος ένας ογκώδης και οχυρός πύργος με μεγάλη ιστορία. Το αρχικό κτίσμα που είναι στραμμένο προς την θάλασσα, χρονολογείται στον 15ο αιώνα. Σύμφωνα με μια παράδοση τον πύργο έχτισε (ή επισκεύασε) ο ίδιος ο όσιος Δαυίδ ο Γέροντας για να προστατεύσει τους μοναχούς από τις πειρατικές επιδρομές. Σήμερα το μνημείο, που έχει καλυφθεί από κεραμοσκεπή φιλοξενεί το Αρχονταρίκι και τη βιβλιοθήκη του Μοναστηριού καθώς και μία μικρή έκθεση κειμηλίων της Μονής.Η ιστορία της Μονής Γαλατάκη δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί μέσα σε λίγες γραμμές κειμένου συνοπτικής αναφοράς. Το αρχείο όμως και οι πνευματικοί θησαυροί που φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη και στις κρύπτες της Μονής μπορούν να ξετυλίξουν στον μελετητή τους, εικόνες και γεγονότα που κάνουν τη φαντασία, τον θρύλο και την πραγματικότητα να ταυτίζονται και να δημιουργούν ένα ακόμη τεκμήριο για το ανεπανάληπτο μεγαλείο της πατρίδας μας.